Nada (tiếng TBN nghĩa là Không gì cả) là một TV series của Argentina kể về vài năm cuộc sống của Manuel, một nhà phê bình ẩm thực già ở Buenos Aires. Như tên gọi của bộ phim, Manuel chẳng là ai cả, chỉ đơn giản sống theo những chuẩn mực riêng của mình, cá tính đến mức khó chịu, không chấp nhận hòa mình với đám đông, và vì thế rất hấp dẫn. Hấp dẫn và độc đáo, nên ông được một nhà văn Mỹ thuộc loại nhất thế giới (de Niro thủ vai) nhận làm bạn thân chỉ sau một thời gian ngắn giao du.
Đoạn phim ấn tượng nhất với tôi là cảnh một nhóm gồm Manuel và 4 người bạn già gặp nhau ăn, thưởng thức vang và trò chuyện. Để cho cuộc gặp phong phú hơn, mỗi người phải rủ thêm một đối tác trẻ dưới 30 tuổi, có thể là con, cháu, hoặc bất kỳ ai. Và trong bữa ăn, một bạn trẻ đi cùng bố đã gợi chuyện về chính trị bằng một nhận xét giống như bình luận của một chính trị gia, và Manuel đã tỏ ra dị ứng và mắng thẳng thừng, dẫn đến cắt đứt tình bạn với bố cậu ta. Câu mắng của Manuel là: Anh bạn trẻ, hãy nói những lời ngu ngốc, nhưng là những lời ngu ngốc của mình, đừng nói lời người khác.
Tôi tâm đắc vì thấy tình huống cộng hưởng với quan sát của bản thân. Tôi cũng tương tác với một số bạn trẻ và thấy rất ít trong số đó tự tin để nói những điều ngớ ngẩn của mình. Thay vào đó, các bạn lặp lại những điều của người khác mà các bạn nghĩ là hay, là sâu sắc, nhưng thật ra hoặc bản thân những điều đó là rất ngớ ngẩn mà các bạn không biết, hoặc nếu không thì chúng chưa hợp với các bạn, kiểu như thiếu niên hút xì gà.
Đây là hệ quả của quá trình học tập ở trường và sau đó là tương tác trong xã hội. Môn văn lẽ ra dạy các bạn cách diễn đạt suy nghĩ riêng của mình, thì bắt lặp lại suy nghĩ của người khác, thậm chí lời lẽ của người khác. Những bài văn như thế ngạo nghễ trở thành kiểu mẫu được tán dương, phổ biến. Môn Sử lẽ ra khuyến khích lòng khát khao sự thật, vốn là nhu cầu dạng bản năng con người, thì bắt các bạn chấp nhận vô điều kiện những sự thật được áp đặt, huấn luyện bạn từ bỏ nhu cầu. Việc huấn luyện được thiết kế tinh vi qua quá trình thường phạt: nếu nói đúng những gì người ta chờ đợi bạn nói, thì bạn sẽ được thưởng. Ngược lại sẽ bị phạt. Quá trình này này giúp hình thành nên những thói quen vô thức hằn sâu trong nơ ron của bất lực tập nhiễm.
Đến khi lớn lên thì bạn rơi vào môi trường của những kênh truyền thông công suất lớn và mạng xã hội, và chúng lại tiếp tục ám thị để bạn đi theo đám đông, lặp lại những gì người ta nói và muốn bạn nói cùng. Đó có thể là những lời lẽ được photoshop của những người có ảnh hưởng vì cái ghế hoặc tấm áo choàng hào nhoáng, còn tâm địa thì dơ dáy. Đó cũng có thể là những lời hay ho, nhưng được a dua lặp lại ầm ĩ như một hiệu ứng hoa sữa. Sự bất lực tập nhiễm hình thành từ nhỏ cộng với tiếng ồn khủng bố của truyền thông đại chúng và mạng xã hội khiến bạn tự nguyện giam mình trong vùng tiện nghi, kìm nén bản ngã. Nhưng sâu thẳm bên trong, bản ngã của bạn không thể nằm yên. Nó luôn giẫy dụa, tìm cách báo cho bạn biết. Nhưng tín hiệu của nó thì rất oái oăm: đó là sự tức giận trào dâng trong bạn khi bạn chứng kiến hành động và lời nói những con người tự do có chủ kiến riêng của mình. Bạn sẽ nghĩ là mình tức giận là vì họ sai, nhưng thực ra bạn đang giận chính mình vì không dám giống họ, nhưng không ý thức được.
Cuối phim, Manuel đã quyết định chấp nhận một ca phẫu thuật rủi ro. Trước khi lên bàn mổ, ông nhắn video cho ông bạn nhà văn Mỹ: tôi định nhắn nhủ lại mấy lời, đề phòng kết cục ca mổ xấu, nhưng rồi tôi thấy chẳng có gì để nhắn cả. Hướng đến khán giả, ông Mỹ cũng bảo: biết nói gì với quý vị về ông bạn Manuel của tôi? Có lẽ là không gì cả.
Thật vậy, một người sống một cuộc đời trọn vẹn của mình, không định thể hiện gì với ai, thì chỉ sống thôi, chẳng có gì để nói với người đời. Manuel đã có một cuộc đời bình thường đến mức không gì cả, nhưng là của riêng mình.