Một đứa trẻ khi bước vào thế giới con người, sẽ được dẫn dắt và chỉ bảo bởi gia đình và sau đó là thầy cô giáo. Chúng có thể quan sát, được phép thử sai trong phạm vi an toàn, hỏi khi cần, và được nhắc nhở điều chỉnh khi làm gì không đúng. Qua năm tháng, chúng trở thành một thành viên tự tin và hiểu biết trong cộng đồng, có khả năng tự bảo vệ bản thân, phát triển và duy trì các mối quan hệ hữu ích. Nếu đưa trẻ không có người bảo trợ, chúng sẽ phải tự bươn chải với rủi ro rất cao, có thể ảnh hướng đến tính mạng, sức khỏe và cuộc sống sau này.
Ngày nay, con em chúng ta cùng lúc sống trong hai thế giới: thế giới thực và thế giới số. Tuy gọi là ảo, nhưng thế giới số này cũng rất thực, vì có thể gây ra những ảnh hưởng thực đối với con người. Trong thế giới này, con em chúng ta giống như trẻ cơ nhỡ. Dù rất muốn, bố mẹ và thầy cô cũng không thể duy trì được sự gần gũi và ảnh hưởng đối với chúng như trong thế giới thật. Một trong những nguyên nhân quan trọng là người lớn không nắm bắt kịp công nghệ – yếu tố quyết định của thế giới này. Tuy ngồi cạnh nhau nửa mét, ta không biết đứa trẻ đang lang thang tận đâu trong thế giới kia, gặp ai và nói chuyện gì. Câu hỏi đặt ra là, với những hạn chế đó, ta có thể làm gì để bọn trẻ có thể trở thành một công dân số (digital citizen) tự tin và hiểu biết, biết cách tự bảo vệ, phát triển bản thân và thu hoạch những giá trị hữu ích trong thế giới số?
Cấm đoán không ăn thua, chỉ có cách dạy cho bọn trẻ để chúng có thể tự lo cho mình, chí ít là cũng có khả năng “ngửi” thấy rủi ro và trao đổi với người lớn. Trong thế giới này, chúng sẽ phải trưởng thành nhanh hơn so với thế giới thực.
Một khi có nhu cầu, xã hội sẽ tìm cách đáp ứng. Nhiều chương trình giáo dục kiểu như vậy đã được đưa vào nhà trường từ những lứa tuổi rất nhỏ, cũng như phổ biến cho bố mẹ. Có lẽ bọn trẻ sinh năm 2000 về sau sẽ được dạy dỗ và kèm cặp đầy đủ về chuyện này, nhưng vẫn có rất nhiều người, cả trẻ em và người lớn, đang phải tự mày mò, loay hoay trong việc trang bị kiến thức kỹ năng cần thiết cho mình.
Ngay từ đầu, chương trình đại học trực tuyến FUNiX đã quan tâm đến chủ đề này và thiết kế riêng một môn học với tên gọi “Trở thành công dân số”, nhằm trang bị cho học viên các kiến thức nền tảng và một số kỹ năng hành xử trong thế giới số, để họ có thể đạt hiệu quả tốt khi học online nói riêng và khai thác thế giới số nói chung. Theo đó, là một công dân số nghĩa là nắm được các tiêu chuẩn đang phát triển liên tục của việc sử dụng công nghệ một cách phù hợp, có trách nhiệm và thành thạo.
Môn học được thiết kế theo mô hình Chín yếu tố Công dân số (link bản gốc tiếng Anh, link bản dịch tiếng Việt của phiên bản cũ, có hơi khác so với bản gốc mới nhất), bao gồm tất cả các khía cạnh cuộc sống, từ pháp luật, an toàn an ninh cho đến sử dụng thành thạo các công cụ số. Học xong môn học này, người học sẽ nắm được bức tranh tổng thế của thế giới số mà mình đang bước vào, biết cách tự đặt câu hỏi, nhờ trợ giúp khi có nhu cầu hoặc hoài nghi, tự tin tìm và học các công cụ cần thiết. Điều này giúp giảm thiểu các rủi ro khi hoạt động trong thế giới số, và rút ngắn thời gian hòa nhập vào nó, trở thành và liên tục cập nhật như một công dân số có năng lực.
Khóa học đã chính thức được ra mắt ngày 4/11/2019. Quý vị nào quan tâm có thể liên hệ qua website của FUNiX để được tư vấn.