Chín đứa con của Rồng (Long sinh cửu tử)

Có nhiều phiên bản khác nhau về thành phần của chín loài vật thần thoại này, dưới đây là tóm tắt sau khi tôi tìm hiểu một số nguồn.

Trong bài “Tết trung thu” năm 1942 của Nguyễn Văn Huyên (có trong sách “Hội Hè Lễ Tết của Người Việt”), ông kể rằng rồng đẻ 10 quả trứng, và chỉ có quả đầu tiên nở thành rồng, 9 quả còn lại nở thành các con vật hoang đường. Khi nói về 9 con vật đó, thật ra ông nói về 11 con, vì có 3 con được gộp vào hàng thứ chín (là Tiêu Đồ, Tù Ngưu và Trào Phong).

Nguồn tiếng Trung và tiếng Anh trên wikipedia cũng như nhiều nguồn tiếng Việt thì nhắc đến “Long sinh cửu tử”, chứ không thấy nói về 10 đứa con. Có nhiều phiên bản khác nhau và được tổng hợp thành bảng sau:

#TÊN GỌITHÍCHTRÔNG GIỐNGTHẤY Ở ĐÂU?
1bí Hí, (còn gọi là Bá Hạ 霸下 – phân biệt với Bá Hạ #6, cùng phiên âm nhưng viết khác)tải nặngrùaĐội bia (là con này chứ ko phải rùa)
2Li Vẫn (Si vẫn, Xi Vẫn, Ly Thủ)NuốtĐầu rồng mình cáĐầu xà nhà
3Bồ LaoKêuRồng conQuai treo chuông
4Bệ NgạnKiện tụngHổCửa nhà tù, cửa công đường
5Thao ThiếtĂnCon thú hung dữTrang trí mặt đồng (con này xuất hiện trong phim The Great Wall năm 2016)
6Bá Hạ 𧈢𧏡 (Công Phúc)NướcRồngThoát nước, trụ cầu
7Nhai Tí (Nhai Xế, Nhai Tệ)Đánh nhauChó sói đầu rồngVòng dao, chuôi kiếm
8Toan NghêKhóiSư tửChân lư hương, sư tử trên chỗ Phật tọa
9Tiêu ĐồVắng, yên tĩnhCon traiTay nắm trên cửa cổng vào nhà
10Tù NgưuÂm luậtRồng vàngNhạc cụ
11Trào PhongSự nguy hiểm, nhìn xaPhượng hoàngMái Nhà (dõi mắt ra xa)
12Phụ HíViết, thư phápMình rồng đầu sư tửCuộn mình trên đỉnh đài, đỉnh bia

Năm Thìn 2012, chính quyền Thượng Hải phát hành bộ 10 đồng tiền xu gồm cha Rồng và 9 đứa con theo thứ tự sau: Bệ Ngạn, Bí Hí, Trào Phong, Xi Vẫn, Phụ Hí, Bồ Lao, Tù Ngưu, Toan Nghê, Nhai Tí.

Nhiều nguồn tiếng Việt lấy hình ảnh các bức tượng trên nóc điện Thái Hòa ở Tử Cấm Thành Bắc Kinh (gọi là Tích Thú, Ốc Tích Thú) để minh họa cho 9 con của rồng, nhưng thật ra đấy là một tập hợp khác, bao gồm: Long, Phượng, Sư tử, Thiên Mã, Hải Mã, Toan Nghê, Hạp Ngư, Giải Trãi, Đẩu Ngưu, Hàng Thập.

Leave a Reply