Khoa học homemade (homemade science)
Nghệ thuật homemade là thứ cần thiết. Là loại duy nhất có giá trị. Một người, làm thứ gì đó không chắc sẽ thành công. Một thứ gì đó hào phóng.
Ẩm thực homemade là nền tảng của tất cả các loại thức ăn. Một đầu bếp, một terroir, một nền văn hóa, đến với nhau để làm ra món gì đó đáng nhớ, rất thật, và ngon miệng.
Và niềm an ủi (solace) homemade, sự kết nối giữa con người với nhau, là cốt lõi của chúng ta.
Nhưng khoa học homemade và kỹ thuật homemade thì đã lỗi thời.
Đó là vì khoa học và kỹ thuật cần tính nghiêm ngặt. Hãy công bố kết quả của bạn, các tính toán, các chứng minh.
Darwin, Newton và Galileo đã bắt đầu như những nhà khoa học homemade, nhưng sau đó họ thay đổi và nỗ lực công bố và kiểm tra kết quả của họ. Đó là sự khác biệt giữa giả kim và giải tích.
Các thứ khác trong cuộc sống của ta phụ thuộc vào cảm xúc, ý kiến và quan điểm. Nhưng một cây cầu không quan tâm đến việc bạn có chắc rằng nó sẽ chịu nổi một chiếc xe tải hay không. Hoặc chịu nổi, hoặc không.
Cái ảnh UFO chụp ở sân sau của bạn là không đủ. Đem ảnh bác sĩ lấy trên mạng vào một cuốn sách về những chuyện hão huyền đã bị lật tẩy cũng không đủ. Thuyết âm mưu của bạn là một sự lãng phí.
Các hạt bạc sẽ không thể bảo vệ khỏi virus, bất kể người bán chúng muốn ta tin đến thế nào.
Chỉ vì ai đó có micro không có nghĩa là ta nên lắng nghe họ. Đối với bất kỳ ai định phát biểu, có một yêu cầu rất đơn giản: đừng làm na ná khoa học. Hoặc là làm, hoặc không.
Nếu bạn muốn làm khoa học và kỹ thuật, xin mời. Chúng ta cần sự đổi mới và tiến bộ. Và nó thường đến từ những người ngoài cuộc, những người ít tiếng tăm hơn, những người có quan điểm. Nhưng hãy chuẩn bị để đem đến sự chặt chẽ, chứ không chỉ rùm beng. Công bố kết quả của bạn. Tích cực tham gia quá trình hoàn thiện liên tục để làm mọi thứ tốt hơn.
GS Lisa Randall nói: “điều gây lầm lẫn về khoa học là nghĩ rằng sẽ thường xuyên có những “a ha” – những khoảnh khắc hiển linh (epiphany). Nhưng rồi, một người nói, ‘Chắc là anh sai,’ và người khác nói, ‘Chắc anh đúng.’ Đôi khi bạn có những phát kiến lớn, và điều đó rất thú vị, nhưng trong nghiên cứu, bạn phải cân bằng những khoảnh khắc này với cách tiếp cận tỉnh táo. Liệu ta có bỏ quên gì? Tại sao chưa ai nhận ra điều này?”
Con người là sinh vật phức tạp. Niềm tin, văn hóa, hành động của ta – chúng không dễ để đoán hay thay đổi. Đó là lý do tại sao marketing rất quyến rũ. Nhưng khoa học thì sao? Khoa học là lĩnh vực hoạt động của con người dành cho những ai trung thành với một phương pháp dựa trên sự kiểm tra chặt chẽ các giả thuyết và kết quả.
Có nhiều hơn những nhà giả khoa học homemade không dẫn đến kết quả tốt hơn. Không nên bận tâm.
Dịch từ Homemade science