Nhân khóa học ‘The Manager as a Coach’ của FPT nhắc đến và so sánh các khái niệm Coaching, Mentoring, Advising và Counseling nhưng k0 được mạch lạc lắm, mình viết ra đây một số suy ngẫm cá nhân:

1. Advising: đối tượng của advising là một sự việc (vấn đề, dự án) cụ thể chứ k0 phải một người. Thông thường adviser k0 được trả lời là “k0 biết” vì được lựa chọn chính vì biết cách giải quyết sự việc được đặt ra. Adviser trả lời là chính, k0 đặt câu hỏi khó cho đối tượng. Tạm dịch ra tiếng Việt là “Cụ” (có gì khó đến thỉnh)
2. Counseling: đối tượng của Counseling là người, nhưng là người có vấn đề mãn tính (có bệnh), và thường thì bản thân đối tượng cũng biết là mình đang “bệnh” (khác với coaching). Do đó counseler, bằng các biện pháp nghiệp vụ (ví dụ tâm lý), giúp đối tượng khỏi hoặc đỡ bệnh. Trao đổi giữa 2 bên giới hạn trong phạm vi vấn đề. Tạm dịch tiếng Việt là “Cậu” (có bệnh thì đến cầu)
3. Coaching: đối tượng của coaching là người cũng đang có vấn đề nhưng ngắn hạn (ví dụ đang đc thử thách ở vị trí mới), và đôi khi k0 đồng ý với coach là mình có vấn đề (mà cho rằng vấn đề ở người khác). Do đó, thường coach là do ai đó khác cử đến (công ty thuê). Coach có thể trao đổi với đối tượng về bất cứ thứ gì, nhưng hết hạn (đạt mục tiêu được thuê) là thôi. Khác với advising, coach hay đặt câu hỏi và có thể trả lời “không biết”. Tạm dịch là “Thầy” (dạy hết môn học là thôi)
4. Mentoring: đối tượng cũng là người, có thể chẳng có vấn đề gì cả, đơn giản là đối tượng thấy đồng cảm và có sự ái mộ như với 1 người đi trước. Do đó mentor thường nhiều kinh nghiệm sống hơn. Quá trình mentoring có thể kéo dài cả đời, và các trao đổi k0 hạn chế. Mentor cũng hay đặt câu hỏi (có những câu rất khó và bất ngờ, chỉ người đi trước mới đặt ra được) và trả lời “không biết”. Tạm dịch là “Đại ca”.

Tất nhiên các mô tả trên k0 có ranh giới rõ ràng và giao vào nhau, chúng chỉ nhằm mục đích cố gắng phân biệt các khái niệm nếu cần. Tốt nhất là k0 cần phân biệt 🙂